Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) ve Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) kuruluşlarına 1956 yılında tam üye olmuştur. Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC) kuruluşlarına ise 2012 yılında tam üye olmuştur. Aslında TSE, 2008 yılından itibaren Avrupa Standardizasyon Komitesi ve Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi ile bağlantılı üye olarak işbirliği yapıyordu.
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), 1906 yılında kurulmuştur. Temel görevi elektrik, elektronik ve ilgili teknolojiler konusunda uluslararası standartlar geliştirmektir. Bu kuruluşun hedefleri, küresel pazar ihtiyaçlarını karşılamak, ürünlerin ve hizmetlerin kalitesini yükseltmek, insan sağlığı ve güvenliğine katkıda bulunmak ve çevrenin korunmasına katkı sağlamaktır. TSE, ülkemiz sanayisini de ilgilendiren konularda bu kuruluşun alt komitelerine üye olmakta ve faaliyet göstermektedir.
Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC), 1973 yılında Brüksel’de kurulmuştur. Bu kuruluş, elektroteknik alanına yönelik olarak Avrupa Birliği ülkeleri için standartlar yayınlmakta ve Avrupa Birliği ülkeleri için, elektrik ve elektronik ürün ve hizmetlerin piyasa kriterlerini tespit etmektedir. Günümüzde teknolojik ürünlerin yüzde 20’den fazlası elektronik ya da elektrik enerjisi ile çalışmaktadır ve bu sektör Avrupa Birliği açısından çok büyük önem taşımaktadır.
Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi tarafından yayınlanan standartların büyük bir kısmı, kelimesi kelimesine Uluslararası Elektronik Komitesi tarafından hazırlanan standartlardan alınmaktadır. Yani Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi gerçekte sadece Avrupalı imalatçı ve üreticiler için değil, Avrupa dışındaki tedarikçiler için de önemli bir işlev üstlenmiş durumdadır. Uluslararası Elektronik Komitesi’nin merkezi Cenevre’dedir ve bugüne kadar elektrik, elektronik ve ilgili teknolojiler alanında beş bin civarında standart hazırlamıştır.
Avrupa standardizasyon çalışmalarının yürütüldüğü Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi’nde ülkemiz oy ağırlığı olarak ilk beş ülke arasındadır ve İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya ile birlikte aynı ağırlıkta oy kullanmaktadır (29 oy). Kısaca TSE, herhangi bir standardın görüşülmesi, kabul edilmesi veya reddedilmesi için güçlü bir konumdadır.
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) tarafından, elektrikli veya mekanik cihazların toza, suya veya dış darbelere karşı dayanıklılığını ölçmek amacı ile bir derecelendirme sistemi geliştirilmiştir. Elektrik ve elektronik sektörü için hazırlanan birçok ürün standardı, bu ürünlerin toza ve suya karşı belli bir koruma derecesine sahip olmasını istemektedir.
Elektrikli ve elektronik ürünlerin kullanım alanlarına bağlı olarak, örneğin bina içinde veya bina dışında kullnılmasına bağlı olarak, bir takım koruma sınıfı seviyeleri tespit edilmiştir. Bu seviyeler, yapılacak IP (international protection, uluslararası koruma) testleri sonrasında verilen IP kodu ile ifade edilmektedir. Yayınlanan bu kodlar aynı zamanda pazarlanan ürün hakkında tüketicilere daha ayrıntılı bilgiler vermiş olmaktadır.
Elektrikli ve elektronik ürünlerin kullanım yerlerine ve kullanım amacına uygun şekilde, üreticinin beyanı üzerine IP testleri yapılmakta ve ürünlerin istenilen koruma derecelerine uygun olup olmadıkları tespit edilmektedir. Bu testler, en son teknolojiye uygun laboratuvarlarda gerçekleşmektedir.
IP koruma dereceleri, Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC) tarafından geliştirilmiştir. Bu koruma dereceleri, elektrikli ürünlerin çevresel koşullara olan dayanıklılığını belirleyecek standartları tespit etmek amacı ile geliştirilmiştir.
IP koruma dereceleri genelde iki veya üç rakamdan oluşmaktadır. Birinci rakam katı cisimlere ve malzemelere karşı olan dayanıklılığı, ikinci rakam sıvılara karşı olan dayanıklılığı ifade etmektedir. Üçüncü rakam ise mekanik faktörlere karşı olan dayanıklılığı ifade etmektedir.
Katı cisimlere ve malzemelere karşı olan koruma dereceleri şu şekildedir:
0. Herhangi bir koruma yok
1. 50 mm’den büyük çaplı katı cisimlere karşı korumalı (örneğin elle yanlışlıkla dokunmak)
2. 12 mm’den büyük çaplı katı cisimlere karşı korumalı (örneğin parmaklarla dokunmak)
3. 2,5 mm’den büyük çaplı katı cisimlere karşı korumalı (örneğin bir el aleti, tel veya kablo ile dokunmak)
4. 1 mm’den büyük çaplı katı cisimlere karşı korumalı (örneğin bir el aleti, ince tel veya kablo ile dokunmak)
5. Toza karşı sınırlı koruma (örneğin üzerinde aşındırıcı toz birikimi olmamalı)
6. Toza karşı tam korumalı
Sıvılara karşı olan koruma dereceleri şu şekildedir:
0. Herhangi bir koruma yok
1. Dikey olarak damlayan suya karşı koruma
2. 15 derece dikey açıyla gelen suya karşı koruma
3. 60 derece kadar olan dikey açıyla gelen suya karşı koruma
4. Her yönden ve açıdan gelen suya karşı koruma (sınırlı koruma)
5. Her yönden ve açıdan düşük basınçlı suya karşı koruma (sınırlı koruma)
6. Yüksek basınçlı suya karşı koruma
7. 15 cm ile 1 m arasındaki suya batırılıp çıkarmaya karşı koruma
8. Su altında uzun süre kalmaya karşı koruma
Mekanik etkilere karşı olan koruma dereceleri şu şekildedir:
0. Herhangi bir koruma yok
1. 0,225 jullük bir mekanik güce karşı koruma (150 gramlık bir cismin 15 cm’den düşmesine eşit)
2. 0,375 jullük bir mekanik güce karşı koruma (250 gramlık bir cismin 15 cm’den düşmesine eşit)
3. 0,5 jullük bir mekanik güce karşı koruma (250 gramlık bir cismin 20 cm’den düşmesine eşit)
4. 2 jullük bir mekanik güce karşı koruma (500 gramlık bir cismin 40 cm’den düşmesine eşit)
5. 6 jullük bir mekanik güce karşı koruma (1500 gramlık bir cismin 40 cm’den düşmesine eşit)
6. 20 jullük bir mekanik güce karşı koruma (5000 gramlık bir cismin 40 cm’den düşmesine eşit)