Bir iş yerinde çalışanların ve işletmenin güvenliği, el gücü ile kullanılıyor olsun ya da motor gücü ile kullanılıyor olsun, bütün araçların ve sistemlerin düzenli kontrolden geçirilmesine bağlıdır. Bu gerçekten hareket eden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na dayanarak çıkardığı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu yasal düzenlemeler, iş yerlerinde bulunan iş ekipmanlarının kullanımı sırasında, sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gereken asgari koşulları tespit etmektedir. Yönetmelik, işyerlerinde kullanılan makinaların çeşitlerine göre, bu araçların hangi periyodlarda kontrol edileceğini ve bu periyodik kontrollerin hangi kriterlere ve standartlara uyularak yapılacağını açıklamaktadır.
Araç kaldırma liftleri genelde iki veya dört kolonludur. Otomobillerin ve hafif ve orta ağır sınıf ticari araçların bakımlarında kullanılılırlar. Genel olarak oto tamirhaneleri ve servisleri tarafından kullanılırlar. İş üretkenliğini arttırmak amacı ile üretilen araç kaldırma liftlerinin, kaldırma kapasitelerine göre, hafif, orta ve orta ağır sınıf ticari araç grubuna ve bütün motorlu araçlara yönelik çok çeşitleri vardır.
Araç kaldırma liftleri, kaldırma veya iletme araçları grubuna girmektedir. Bakım ve tamir gerektiren araçların alt kısmında genel kontroller yapılırken, fren düzeneklerine bakılırken, susturucu değiştirilirken ve benzeri çalışmalar için aracın ergonomik bir yüksekliğe kaldırılmasını sağlarlar. Taşıdıkları yük ağır ve riskli olduğu için, bu araçların kullanımı da risklidir.
Muayene ve test kuruluşları tarafından kontrolleri yapılırken, araç kaldırma liftlerinin çelik halatları, zincirleri, kancaları, sapanları, kasnakları, frenleri ve otomatik durdurucuları mutlaka gözden geçirilir. Ayrıca yüksüz ve yüklü durumda fonksiyon testleri ve yük kaldırma testleri yapılır. Muayene işlemi bittiğinde, test ve muayene kuruluşu tarafından, araç kaldırma liftinin güvenle çalıştığını ve kullanılmasında bir sakınca olmadığını gösteren bir rapor düzenlenir ve işletmeye teslim edilir. Bu rapor Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı denetçileri tarafından yapılan denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
Araç kaldırma liftleri, ilgili standartlarda başka bir süre öngörülmemişse, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca yılda en az bir kere kontrol edilmek zorundadır. Yasaya göre beklenmedik bir kaza yaşandığında işverenlerin sorumluluğu bulunmaktadır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre kontroller sırasında dikkate alınacak temel standartlar şunlardır:
- TS EN 60204-32 Makinalarda güvenlik - Makinalardaki elektriksel cihazlar - Bölüm 32: Yük kaldırma makinaları için kurallar
- TS ISO 12480-1 Vinçler - Emniyetli kullanım - Bölüm 1: Genel
- TS EN 13000:2010+A1 Vinçler - Mobil vinçler
- TS EN 1495/A2 Kaldırma platformları - Sütunlu çalışma platformları
- TS EN 1757-2 Endüstriyel araçlarda güvenlik - Yaya tarafından kumanda edilen araçlar - Bölüm 2: Palet taşıyıcılar (transpaletler)
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, belgelendirme ve eğitim hizmetleri yanında, talep eden firmalara belli teknik hizmetler de vermektedir. Bu kapsamda, araç kaldırma liftlerinin düzenli muayeneleri ve diğer muayene hizmetleri için, TÜRCERT belgelendirme kuruluşuna başvurarak hizmet talep edebilirsiniz.