Doğru ya da eğri düşey bir düzlemden geçen hat üzerinde asılı bir şekilde ve elektrik motorları ile hareket eden, bu şekilde yükleme ve taşıma yapan vinçlere monoray vinç deniyor. Prensip olarak düz veya eğimli bir hat üzerinde yük taşımada kullanılırlar. Sanayide kullanılan monoray vinçlerde genelde çelik halatlar, caraskal’larda ise zincir kullanılmaktadır. Zincirli tip monoray vinçler, kompakt ve daha küçük yapıda olduklarından, küçük tonajlı ve genelde üç tona kadar yüklerin taşınmasında tercih edilmektedir. Aşırı sıcak ortamlarda da zincirler çelik halatlara kıyasla daha çok tercih edilirler. Çelik halatlar, zincire göre aynı yükü çok daha küçük ebatlarda, daha sessiz ve daha düzgün bir şekilde taşıyabilmektedir. Bunun yanında çok daha yükseklere ve daha yüksek hızla yükleme yapabilmek için de zincirli monoray vinçler daha uygun bulunmaktadır.
Bu özellikleri ile hem ağır yük taşıdıklarından hem de elektrikle çalıştıklarından, çalışanlarda sağlık riski yaratmamak için, monoray vinçlerin düzenli kontrolleri yaptırılmak zorundadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin Ek 3 Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde, monoray vinçler, kaldırma ve iletme araçları grubunda yer almaktadır.
Buna göre, ilgili standartlarda eğer aksi belirtilmemişse, monoray vinçler, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olmalıdır. Monoray vinçlerin bu yüke dayanıklı ve yeterli kuvvette yük frenleri de bulunmak zorundadır. Yapılacak düzenli kontrollerde bu noktalara mutlaka bakılmaktadır.
Monoray vinçlerin düzenli kontrolleri, makine mühendisleri, makine teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre monoray vinçlerin, ilgili standartlarda eğer aksi belirtilmemişse, yılda en az bir kere kontrol ettirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu yönetmelik bu kontroller sırasında dikkate alınması gereken standartları şu şekilde göstermiştir:
- TS 10116
- TS EN 280
- TS EN 818-6+A1
- TS EN 1495+A2
- TS EN 1709
- TS EN 12079-3
- TS EN 12927-7
- TS EN 13157+A1
- TS EN ISO 13534
- TS ISO 789-2
- TS ISO 3056
- TS ISO 4309
- TS ISO 7592
- TS ISO 9927-1
- TS ISO 11662-1
- TS ISO 12480-1
- TS ISO 12482-1
- FEM 9.751
- FEM 9.752
- FEM 9.755
- FEM 9.756
Kontrol işlemlerine başlanırken, monoray vincin önceki muayene raporları incelenir. Daha önce tespit edilen uygunsuzluklar mutlaka giderilmiş olmalıdır. Arkasından monoray vincin gözle kontrollerine geçilir. Daha sonra monoray vincin elektrik düzenekleri ve mekanik kontolleri yapılır. Bir sonraki adım, monoray vincin fonksiyonel kontrolleridir. Yüksüz ve yüklü durumlarda dinamik ve statik kontrolleri yapılır.
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, uygunluk değerlendirme, belgelendirme ve eğitim hizmetlerini sunarken, diğer taraftan test ve muayene hizmetleri de vermektedir. Monoray vinçlerin muayene ve kontrolleri konusunda daha fazla bilgi almak ve bu kontrolleri yaptırmak için, TÜRCERT belgelendirme kuruluşunun, deneyimli yönetici ve çalışanlarına başvurmakta gecikmeyiniz.